Η Μύκονος που μας διχάζει..? Ξανά..? Πάντα?!!
Κάθε Καλοκαίρι, λοιπόν - προσοχή : ποτέ τον Χειμώνα, πούναι σαν να μη υπάρχει αυτό το νησί - έρχεται στην επιφάνεια η ίδια ιστορία. Η Μύκονος. Ένας τόπος, που από την πολλή συζήτηση τείνει να γίνει ιδέα, επιθετικός προσδιορισμός, τρόπος ζωής και τρόπος σκέψεως.
Και μέσα σ´ όλ´ αυτά, μοιραία πλέον, χάνεται η ουσία του τόπου, χάνεται η καθ´ εαυτήν ταυτότητά του, ο πυρήνας κι η ιδιαιτερότητά του.
Έτσι και πεις : «πάω στην Μύκονο», «ζω στην Μύκονο», «έχω σπίτι στην Μύκονο», «Μ´ αρέσει η Μύκονος», είναι σαν να κρεμάς ταμπέλα στον λαιμό σου : ταυτίζεσαι αυτομάτως και απολύτως με μια συγκεκριμένη κάστα ανθρώπων, που γλεντοκοπούν και πίνουν από το πρωί ώς το βράδυ (ή, μάλλον, από το βράδυ ώς το πρωί, γιατί ως γνωστόν, πρωί στην Μύκονο απλώς δεν υπάρχει), που διαπλέκονται και «κλείνουν» μεγάλα deals (τα οποία πληρώνουμε εμείς οι υπόλοιποι), που είναι ρηχοί κι επιφανειακοί και μοντέλα κι αθλητές και σταρλετάκια ή θέλουν να γίνουν!
Κάποιοι, λοιπόν, την μισούν και κάποιοι την λατρεύουν την Μύκονο, κάποιοι λατρεύουν να την μισούν και κάποιοι μισούν τ´ ότι την λατρεύουν και δεν μπορούν να ξεπεράσουν την έλξη της. Κι άλλοι, πάλι, την έχουν απλώς ανάγκη για την επαγγελματική τους υπόσταση κι επιτυχία. Όλοι ή σχεδόν όλοι πηγαίνουν, πάντως - έστω και μόνο για νάχουν να λένε μετά!
Μέσα σ´ όλ´ αυτά, ο τόπος συχνά χάνεται. Το τοπίο θολώνει, δεν το προσέχεις, δεν το παρατηρείς, δεν το βλέπεις καν? Κι οι άνθρωποι ξεθωριάζουν κι αυτοί. Είτε έρχονται μαζί σου, παρέα, είτε ζουν και δουλεύουν εκεί, ξεθωριάζουν μπροστά στην ένταση των εικόνων και των ήχων και κρίνονται αποκλειστικά η μεν παρέα σου με βάση την αποτελεσματικότητά της στο γλεντοκόπι οι δε ντόπιοι με βάση τις υπηρεσίες, που προσφέρουν στην ταβέρνα, στο μπαρ, στην παραλία?
Δεν είν´ έτσι, όμως, τα πράγματα. Ακριβέστερα, δεν είναι μόνον έτσι? Ο κάθε τόπος έχει την ταυτότητά του, το φυσικό και το ανθρώπινο τοπίο του, την ιστορία του. Ο κάθε τόπος, επί πλέον, είναι η δική μας πρόσληψη γι´ αυτόν καθώς κι η μεταχείριση, που του επιφυλάσσουμε προσωπικά. Είναι ακόμα η θέση του στην προσωπική μας μυθολογία, αν έχουμε προσωπική μυθολογία κι αν κρατάμε για κάποιους θέση σ´ αυτήν. Ο κάθε τόπος είναι ο χρόνος κι οι άνθρωποι, με τους οποίους τον συνδέουμε - άνθρωποι, που τους συναντούμε εκεί ή τους παίρνουμε μαζί μας, πηγαίνοντας, κι άλλοι άνθρωποι, που τους κουβαλάμε πάντα μέσα μας, έτσι κι αλλιώς.
Η Μύκονος δεν αποτελεί εξαίρεση. Για κάποιους μπορεί νάναι μόνο ντεκόρ και γι´ άλλους λόγος υπάρξεως. Εν ολίγοις, δεν θα πω πως υπάρχει κι αυτή η «άλλη Μύκονος», για την οποία συχνά γίνεται λόγος. Υπάρχει, όπως είναι φυσικό κι ευνόητο, μια Μύκονος για τον καθένα κι ο καθένας, αν θέλει, μπορεί να βρει αυτό, που ψάχνει - αρκεί να το επιδιώξει, αρκεί να ξέρει πού και πώς και πότε να το ψάξει? (Υπάρχουν κι εκείνοι, που δεν ψάχνουν ποτέ και τίποτε, βέβαια, αλλά είναι άλλο κεφάλαιο αυτό.).
Πηγαινοέρχομαι στην Μύκονο τριάντα χρόνια τώρα. Η πρώτη φορά ήταν Άνοιξη του ´76 κι εγώ ήμουν πρωτοετής φοιτητής, φορτισμένος από ενδοοικογενειακές αφηγήσεις, αλλά κι από δημοσιεύματα, βιβλία ή άρθρα της θρυλικής Ελένης Βλάχου, του Γιάννη Γαλάτη, του Ζάχου Χατζηφωτίου κ.ά. Σχεδόν όλοι ήταν μέλη μιας παρέας, που ανεξάρτητα από ενδεχόμενες επί μέρους αντιρρήσεις για την δημόσια ή ιδιωτική τους προσωπικότητα, δεν παύει να είναι εκείνη η παρέα, που διέκρινε πρώτη τα χαρακτηριστικά του τόπου και διέδωσε την αγάπη της για την Μύκονο, με τα γνωστά καλά και κακά αποτελέσματα.
Έμεινα από την πρώτη στιγμή έκθαμβος και αργότερα ένοιωσα δικαιωμένος για την συνειδητή επιλογή μου να πρωτοδώ την Μύκονο εκτός εποχής, ώστε να διακρίνω και πιο καθαρά την Χώρα της, για την οποία ο Le Corbusier είπε πως «Ό,τι είχε να πει η Αρχιτεκτονική τόπε εδώ».
Από τότε μέχρι σήμερα, πήγα πολλές ακόμη φορές, παρακολούθησα όλη την αλματώδη ανάπτυξη της 30ετίας, που, δυστυχώς, περιορίσθηκε σε οικοδομική δραστηριότητα και υποδομές νυχτερινής ζωής. Υπάρχουν, βέβαια, και κάποιες μικρές κι ανεπαρκείς νύξεις πολιτιστικής ζωής, αλλά ούτε προβάλλονται ούτε οργανώνονται σωστά - λες κι είναι για να λειτουργούν ως άλλοθι μόνο, για όλα τα υπόλοιπα δρώμενα στο νησί? Κι όμως, είναι μια πραγματική διέξοδος ζωής, δημιουργικότητας και παρεμβάσεως για τα παιδιά του Θεατρικού και της Μουσικής Σχολής ή τους «παράγοντες» της ΔΕΠΠΑΜ.
Παρ´ όλ´ αυτά, κάθε φορά, που ξαναπηγαίνω στην Μύκονο, σκέπτομαι πως θάδινα πολλά, για νάχα, αν ήταν ποτέ δυνατόν, την ευκαιρία να την ξαναδώ όπως την πρώτη φορά, δηλαδή με την ίδια παρθένα ματιά της πρώτης φοράς! Φευ, ούτ´ εγώ είμαι ο παρθένος του ´76 ούτ´ η ίδια η Μύκονος είναι όσο παρθένα ήταν τότε?
Πήρα, λοιπόν, και παίρνω ακόμα και σήμερα ανθρώπους μαζί μου και προσπαθώ να τους δείξω τι βλέπω εγώ και τι αγαπώ εγώ.
Απ´ αυτή την διαδικασία πέρασαν κατά καιρούς (αν μπορούσαν, ας έκαναν κι αλλιώς!!!) οι πιο σοβαρές ανθρώπινες σχέσεις μου, η σύζυγός μου, οι κόρες μου σήμερα - άλλωστε, άμα δεν μπορείς να μεταδώσεις την αγάπη σου για κάτι, σαν αγάπη λειψή κι ανεπαρκής κι άπιστη μου φαίνεται!
Δεν είν´ εύκολο αυτό το εγχείρημα. Η λάμψη, όσο πιο εφήμερη κι επιφανειακή είναι, τόσο και περισσότερο, είναι εκτυφλωτική και κρύβει την ουσία και την αλήθεια των πραγμάτων, αποπροσανατολίζει κι οδηγεί σ´ εσφαλμένα συμπεράσματα και καταστάσεις.
Ωστόσο, πολλοί πασχίζουν να αναδείξουν και τα υπόλοιπα πρόσωπα του νησιού. Για τον σκοπό αυτό μπορεί να μη είναι προκαταβολικώς απαραίτητο να απορρίπτεις συνολικά τον γενικό καλοκαιρινό χαλασμό και το γενικό «χύμα», που, πρώτοι, ορισμένοι, Μυκονιάτες και, εν συνεχεία, κάποιοι επήλυδες δείχνουν να επιθυμούν διακαώς και συστηματικά να προβάλλουν ως μοναδικό πρόσωπο του νησιού. Πρέπει, απλώς, να μπορείς πρώτα ο ίδιος να δεις και πέρα και πίσω απ´ αυτό το πρόσωπο. Πρέπει, με την προσέγγιση και την πρακτική σου, να οδηγείς και τους άλλους να δουν πέρα και πίσω απ´ αυτό το πρόσωπο. Πρέπει, με τον ίδιο τον τρόπο της ζωής και της συμπεριφοράς σου προς το νησί και το τοπίο του, να αναδεικνύεις, είτε στον κύκλο σου είτε ευρύτερα, τον σεβασμό και το δέος σου, την γνώση για το ιστορικό του παρελθόν και την πίστη σου σ´ ένα μέλλον, όπου έχουν θέση κι άλλα πράγματα εκτός από την άκρατη τουριστική αξιοποίηση, που, ας μη γελιόμαστε, δίνει ζωή σε τόσο πολύ κόσμο, ώστε να μη μπορεί να καταδικασθεί ολοκληρωτικά στο πυρ το εξώτερο.
Είναι, όμως, άκρατη η τουριστική αξιοποίηση της Μυκόνου, πιθανότατα επειδή δεν έχουν διερευνηθεί κι άλλες διέξοδοι οικονομικής δραστηριότητας και αναπτύξεως, με αποτέλεσμα να έχει παγιωθεί η αντίληψη πως η μοναδική πλουτοπαραγωγική πηγή του νησιού είναι ο καλοκαιρινός, διαβρωτικός τουρισμός του «πάρτα όλα».
Δεν είν´ έτσι και δεν είναι λίγοι αυτοί, που το ξέρουν αυτό! Λίγοι ίσως νάν´ αυτοί, που μπορούν να κάνουν κάτι κι ακόμη λιγότεροι αυτοί, που έχουν τα μέσα ή που τους επιτρέπεται να το κάνουν.
Οι άνθρωποι της «ΜΥΚΟΝΙΑΤΙΚΗΣ», π.χ., μιας σχετικά βραχύβιας εφημερίδας, προσπάθησαν όσο μπόρεσαν, όσο πρόλαβαν κι όσο τους άφησαν να αναδείξουν αυτόν τον προβληματισμό, να διασώσουν ντοπιολαλιές και προφορικές παραδόσεις, να φέρουν σ´ επαφή τους νεώτερους με την χαμένη πολιτιστική ταυτότητα, που αντιπροσώπευαν η λογοτέχνις Μέλπω Αξιώτη κι ο αδελφός της, ο Πανάγος Αξιώτης. Ο Π. Κουσαθανάς συνεχίζει να παλεύει ακόμη. Οι εκδόσεις «ΤΟ ΡΟΔΑΚΙΟ» μας παρέδωσαν πολύτιμες εικόνες από χαμένες γειτονιές και κυράδες να κουτσομπολεύουν καλοπροαίρετα στις πεζούλες. Ο Γιάννης Ζουγανέλης διασώζει μελωδίες και ήχους από σαμπούνες, που δεν αξιώθηκαν ποτέ ν´ ακούσουν οι γονείς του? αλλά ο ίδιος μ´ αυτούς τους ήχους μεγάλωσε, απ´ αυτούς σημαδεύθηκε κι ένοιωσε την ανάγκη να κάνει κάτι γι´ αυτό. Ακόμη κι αυτός ο εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσών και εισέτι περιπίπτων Δήμος διασώζει κι εκδίδει λεξικογραφικές προσπάθειες και φωτογραφικά αρχεία ευγενών ιδιωτών από την Μύκονο, που πάει και πέρασε?
Κάτι γίνεται, λοιπόν, κι αυτό το κάτι, αν μη τι άλλο, δείχνει πως πολλά μπορούν να γίνουν ακόμη - αρκεί να υπάρχει βούληση, ενθάρρυνση, επιμονή κι οργάνωση. Γιατί και κατάλληλοι άνθρωποι υπάρχουν κι η ίδια η Μύκονος, μ´ όλα της τα καλά και τ´ άσχημα, είναι εκεί έτσι κι αλλιώς και περιμένει υπομονετικά να ανακαλυφθεί ή ν´ αποκαλυφθεί απ´ όποιον ενδιαφέρεται να ψάξει πίσω απ´ τα φτιασίδια.
Οι υπόλοιποι όλοι μπορούν στο μεταξύ να συνεχίσουν να διχάζονται για το αν πρέπει να πηγαίνουν ή να μη πηγαίνουν στην Μύκονο, για το πόσο συχνά επιτρέπεται να εμφανίζονται, για το πού επιβάλλεται κάθε χρονιά να κάνουν μπάνιο, για το πότε να κάθονται ή να κοντοστέκονται στο Ματογιάνι? Σε καλό τους κι αυτονών!
(Αναδημοσίευση από το blog : http://aster-oid.blogspot.com)
MykonosTour Page ID: 211
