Είναι το δυτικότερο νησί των Κυκλάδων και διοικητικά υπάγεται στη νήσο Κέα (Τζια). Η Μακρόνησος ή Μακρονήσι ή κατά τους αρχαίους χρόνους Ελένη ή όπως την αναφέρει ο Στράβων Κρανάη είναι νησί του Αιγαίου πελάγους και βρίσκεται κοντά στις ακτές της Αττικής, απέναντι από το Λαύριο. Έχει επίμηκες σχήμα (3 χλμ. από B. προς N. και πλάτος περίπου 500 μ.), η έκτασή της είναι περίπου 18 τ.χλμ. και το έδαφός της είναι χαμηλό, με μικρούς λόφους, ξηρό και βραχώδες. Η ψηλότερη κορυφή (281μ.) είναι στο βόρειο άκρο καλούμενη Τρυπητή επειδή υπάρχει φυσική σήραγγα από Α. προς Δ. Έχει 28 χλμ μήκος ακτών, που σχηματίζουν τρεις όρμους τους Αγκάλιαστρο, Γερολυμνιώνα και Μαυριά. Μεταξύ των δύο τελευταίων και στη τοποθεσία Καταζυγιά υπάρχει μεγάλο φυσικό σπήλαιο. Στο νησί υπάρχουν λίγες πηγές που συχνά στερεύουν. Σήμερα η Μακρόνησος είναι ακατοίκητη, αν και παρουσιάζει περιορισμένη οικονομική δραστηριότητα μελισσοκομίας (από κατοίκους Λαυρίου) καθώς και παράλιας ερασιτεχνικής αλιείας, ιδιαίτερα υποβρύχιας, όταν και εφόσον καιρικές συνθήκες την επιτρέπουν.
Ιστορία Μακρόνησος Κυκλάδες Ελλάδα
Στους αρχαίους χρόνους η νήσος έφερε το όνομα "Ελένη" ή "Ελένη νήσος" επειδή κατά την Ελληνική Μυθολογία όταν την ωραία Ελένη απήγαγε ο Πάρις στη Τροία ή στην επιστροφή από εκεί με τον Μενέλαο, εκείνη αποβιβάσθηκε στη νήσο αυτή. Ο Στράβων μόνο την αναφέρει επίσης και "Κρανάη", παίρνοντας το όνομά της από την κόρη του Κραναού, βασιλιά της Αθήνας. Στο νησί υπάρχει εγκατάσταση της νεώτερης νεολιθικής περιόδου (5η Χιλιετία π.Χ.) Έχουν βρεθεί αρχαία ερείπια, τεμάχια κιόνων και κρηπιδώματα μεγάλου αρχαίου κτίσματος. Εκτός αυτών στο νησί υπάρχουν δύο μικροί ναΐσκοι, του Αγίου Γεωργίου και της Θεοτόκου, που κτίσθηκαν πάνω σε θεμέλια αρχαίων κτιρίων (πιθανώς αρχαίων ναών).
Κατά τη διάρκεια του Βαλκανικού πολέμου 1912-1913 στη Μακρόνησο είχε μεταφερθεί μεγάλος αριθμός Τούρκων αιχμαλώτων, που έζησαν εκεί μέχρι της υπογραφής ειρήνης οπότε και μετακινήθηκαν στη Τουρκία.
Από τον Απρίλιο του 1947 η Μακρόνησος και στη διάρκεια του Εμφυλίου χρησιμοποιήθηκε ως στρατόπεδο συγκέντρωσης "εθνικής αναμόρφωσης" για χιλιάδες κομμουνιστές, πολιτικούς κρατούμενους και λιποτάκτες στρατιώτες. Τον Οκτώβριο του 1949 ιδρύθηκε ο αυτόνομος Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου με τα γνωστά άρχικά "Ο.Α.Μ." που όμως σε πολύ μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, μετά την επίσκεψη στο νησί της Βασίλισσας Φρειδερίκης, διαλύθηκε. Εξ αυτών των λόγων, το νησί κρίθηκε με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, μνημείο της εποχής του εμφυλίου, οπότε σήμερα νησί και κτίσματα των επιμέρους στρατοπέδων σε αυτό προστατεύονται από παρεμβάσεις.
Τον Αύγουστο του 2003 έγιναν τρεις συναυλίες από το Μίκη Θεοδωράκη στη Μακρόνησο, σε ανάμνηση των χρόνων της εξορίας.
Νότια του διαύλου μεταξύ της Μακρονήσου και της γειτονικής Κέας βρίσκεται το ναυάγιο του Βρεταννικού, αδελφού πλοίου του Τιτανικού, που βυθίστηκε από Γερμανική νάρκη το 1916.
Η θαλάσσια περιοχή νότια των διαύλων (μπουγάζια) Σουνίου - Μακρονήσου και Μακρονήσου - Κέας ονομάζεται "κάβο Ντόρο". Στη περιοχή αυτή παρατηρούνται έντονοι βόρειοι άνεμοι που δημιουργούν υψηλό κυματισμό κάθετα στη πορεία των πλοίων από και προς τις Κυκλάδες.
Η νότια αλλά και βόρεια περιοχή του διαύλου Μακρόνησος - Κέα, λόγω της διασταύρωσης πορειών, επιβατηγών κυρίως πλοίων από Πειραιά ή Ραφήνα προς Κυκλάδες και αντίστροφα, με τον μεγάλο αριθμό, που παρατηρείται, διέλευσης πλοίων με πορεία από Ταίναρο προς Δαρδανέλλια και αντίστροφα, χρήζει ιδιαίτερα μεγάλης προσοχής κατά τη ναυσιπλοΐα.
Η Μακρόνησος είχε προταθεί για τη δημιουργία του αεροδρομίου της Αθήνας (πριν την κατασκευή του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος στα Σπάτα).
MykonosTour Page ID: 160